30 listopada br. w ośrodku szkoleniowym OZM PZD w Warszawie odbyło się posiedzenie Okręgowego Zarządu Mazowieckiego PZD, któremu przewodniczył prezes OZM PZD Pan Zygmunt Kacprzak. W obradach uczestniczył Prezes PZD Pan Eugeniusz Kondracki, a także Wiceprezes PZD Pan Stanisław Zawadka, Pani Monika Pilzak z Wydziału Gospodarki Gruntami KR PZD oraz Kierownik Wydziału Prezydialnego KR PZD Pan Marek Pytka.

Posiedzenie Okręgowego Zarządu Mazowieckiego otworzył Prezes OZM PZD Pan Zygmunt Kacprzak, witając przybyłych gości, a następnie zreferował  aktualne, najważniejsze wydarzenia z życia Związku i Okręgu. Poruszył między innymi kwestię przyjęcia przez Krajową Radę PZD nowego regulaminu ROD oraz rejestrację statutu PZD. Wspomniał także o słabej współpracy władz Warszawy z działkowcami w kwestii regulacji stanu prawnego gruntów z art. 76 ustawy o ROD. Omówił również przebieg szkoleń dla prezesów i członków zarządów  ROD przeprowadzonych przez OZM PZD w zakresie regulaminu ROD i statutu PZD oraz – we współpracy z Mazowiecką Jednostką Wdrażania Programów Unijnych – w zakresie możliwości pozyskiwania środków unijnych przez ROD na rozwój infrastruktury w ogrodach.

Jedną z głównych spraw, której dotyczyło posiedzenie OZ było przyjęcie opracowanego Regulaminu OZ Mazowieckiego PZD oraz Prezydium OZM PZD. W tej sprawie głos zabrał wiceprezes OZM PZD Pan Grzegorz Oracz, który przedstawił projekt uchwały w tej sprawie oraz podkreślił potrzebę zatwierdzenia i przyjęcia regulaminu wzorem KR PZD, która także analogiczny regulamin przyjęła. Regulamin ma wskazywać kompetencje i obowiązki Prezydium OZM oraz OZM PZD i członków OZ, w tym także w zakresie obecności na posiedzeniach OZ.

Dalsza część posiedzenia poświęcona był przede wszystkim omówieniu bieżącej działalności Okręgu oraz sytuacji prawnej ogrodów, w tym roszczeniom z tytułu dekretu Bieruta oraz innym roszczeniom do terenów zajmowanych przez warszawskie ROD. Szczegółowo omówiła te kwestie radca prawny OZM PZD Ilona Ziomek, która wspomniała przede wszystkim o korzystnym dla PZD wyroku WSA z 1 października tego roku, zgodnie z którym nabycie prawa użytkowania terenu przez PZD nastąpiło automatycznie z mocy ustawy. Dzięki temu PZD posiada jednocześnie tytuł prawno-rzeczowy do gruntu, a co za tym idzie może być także stroną w postępowaniach toczących się w sprawie roszczeń, co do tej pory nie miało miejsca i organy Związku nie były informowane o toczących się sprawach. Po wydaniu powyższego wyroku, w interesie PZD leży obecnie zgłaszanie udziału w postępowaniach, celem obrony interesu ogrodów i działkowców. Pani Ilona Ziomek poruszyła także kwestie związane z wdrażaniem nowego statutu PZD oraz jego najważniejsze zapisy, jak np. prawa i obowiązki działkowców oraz zasady funkcjonowania organów w ROD.

Wiele miejsca poświęcono także omówieniu nowego regulaminu ROD (który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2016r.), a jego szczegóły omówiła radca prawny OZM PZD Żaneta Urawska, która skupiła się głównie na zapisach dotyczących zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, a także zakazu zamieszkiwania na terenie ROD. Wspomniała także o przeprowadzonych przez OZM PZD naradach szkoleniowych dla zarządów ROD w zakresie nowego regulaminu. Pani Żaneta Urawska poruszyła także sprawę opłat za wywóz śmieci z ogrodów oraz deklaracji śmieciowych, które zarządy ROD powinny składać w urzędach gmin (apel w tej sprawie został przyjęty przez OZM PZD). Wspomniała także o przepisach dotyczących postępowania z odpadami komunalnymi w ROD oraz całkowitym zakazie spalania odpadów roślinnych na terenie ROD.

Do tematu aktualnych zasad wywozu śmieci z terenu ROD nawiązała Pani Monika Pilzak z Wydziału Gospodarki Gruntami KR PZD. Wskazała, że gminy opracowują własne regulaminy utrzymania porządku i czystości na ich terenie i wskazane jest, aby zarządy ROD sprawdzały w urzędach gmin, jakich formalności należy dopełnić w sprawie wywozu śmieci i jakie opłaty ich dotyczą.

W sprawie pozyskiwania dotacji zewnętrznych przez ROD, w tym m.in. z funduszy europejskich, funduszy gmin oraz budżetu partycypacyjnego w dzielnicach głos zabrała wiceprezes OZM PZD Agnieszka Bąk. Wspomniała mi.in. o serii szkoleń dla zarządów ROD w zakresie pozyskiwania dotacji z UE, przeprowadzonych przez pracowników Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych. Zwróciła uwagę na konkretne rodzaje projektów, które mogą składać działkowcy, starając się o dotacje unijne. Wiceprezes OZM PZD zwróciła także uwagę na kwestię przystępowania do sporządzenia miejskich planów zagospodarowania przestrzennego przez rady dzielnic w Warszawie. Zaznaczyła także, że proponowane przez władze dzielnic umieszczanie na terenie ROD urządzeń użyteczności publicznej może być niebezpieczne i prowadzić do zupełniej zmiany funkcji ogrodów lub całkowitej ich likwidacji.

Głos zabrał również prezes PZD Pan Eugeniusz Kondracki, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę członków OZM PZD na konkretne problemy, wymagające podjęcia decyzji i zainicjowania odpowiednich działań. Podsumował starania PZD o regulację stanu prawnego gruntów ROD w całym kraju – poinformował, że do 25 października br. Polski Związek Działkowców złożył wnioski o uregulowanie stanu prawnego gruntów 1.324 ROD, co stanowi 77% wszystkich ogrodów, wobec których PZD może ubiegać się o przyznanie prawa użytkowania. Wspomniał także o powołaniu przez KR PZD specjalnego zespołu prawnego, którego zadaniem ma być wypracowanie rozwiązań (np. rozliczanie VAT), które umożliwią ROD czerpanie pożytków z wynajmu obiektów, bądź infrastruktury zlokalizowanej w ROD. Prezes zaznaczył także, iż wciąż dużym problemem dla ogrodów i Związku jest istnienie na terenie ROD reklam wielkoformatowych, tzw. billboard`ów. Zauważył, że nowe regulacje w tej sprawie wprowadza tzw. ustawa krajobrazowa. Przypomniał również, aby w działaniach, które podejmują zarówno zarządy, jak i Okręg, nie zapominać, iż wszystkie organy Związku obowiązuje nie tylko ustawa o ROD, ale także ustawa o stowarzyszeniach. Zachęcał także członków OZM PZD, a poprzez nich zarządy ogrodów (w szczególności warszawskich), do większej aktywności  i podejmowania oddolnych działań na rzecz poprawy sytuacji prawnej ogrodów. Prezes podkreślił, iż należy robić wszystko, aby urzędy traktowały działkowców i PZD, jako partnera, a nie petenta (czego przykładem jest brak efektów pracy zespołu ds. regulacji stanu prawnego gruntów, powołanego przez prezydenta Warszawy). Odniósł się również do kwestii wdrażania zapisów statutu, zaznaczając, iż potrzebne są konkretne decyzje i działania Okręgu – być może także większa ilość szkoleń w tym zakresie dla zarządów ROD. W sprawie pozyskiwania funduszy unijnych przez ROD, Prezes wyraził zdanie, iż jest to trudny temat, ale należy poznawać zasady i możliwości pozyskiwania dotacji z różnych dostępnych źródeł. Zdaniem Prezesa dobrym sposobem na rozpoczęcie starań ogrodów o dotacje, mogłoby być wytypowanie prężnie działających ogrodów, których zarządy udźwignęłyby cały proces  starań – od momentu wypełnienia skomplikowanego wniosku począwszy. Prezes poinformował również, iż KR PZD planuje sfinansować wydanie 950 tysięcy egzemplarzy Regulaminu ROD, który poprzez okręgowe zarządy ma być przekazywany do ogrodów.

W dalszej części posiedzenia kierownik biura OZM PZD Anna Kubuj omówiła zapisy ustawy krajobrazowej, a co za tym idzie regulacje dotyczące  zasad umieszczania reklam wielkoformatowych (billboard`ów) na terenie miast, w tym także na terenie ROD. Zwróciła uwagę na możliwość pobierania opłat reklamowych przez gminy oraz nakładania kar za reklamy umieszczone w miejscach, gdzie ustawa tego zabrania. Zaznaczył jednocześnie, iż większość reklam umieszczonych na terenie ROD lub wykorzystujących infrastrukturę ROD, znajduje się na gruntach należących nie do PZD, ale do gmin, miast lub skarbu państwa. Kierownik biura OZM PZD podsumowała także wyniki ankiety prowadzonej przez OZM PZD w ogrodach na temat budownictwa ponadnormatywnego, w której udział wzięło jedynie około 50% ogrodów. Jak wynika z informacji nadesłanych w ankietach problem budownictwa ponadnormatywnego oraz zamieszkiwania na terenie ROD jest nadal duży. Mimo, iż w ogrodach prowadzone są przeglądy altan, problem ponadnormatywnych altan nie zmniejsza się. Zgodnie z wynikami ankiety na terenie ROD w Okręgu Mazowieckim jest 640 przypadków istnienia altan ponadnormatywnych, ale z pewnością przypadków tych jest więcej. Pani Anna Kubuj przypomniała, iż zarządy ROD mają obowiązek zgłaszania przypadków łamania prawa budowlanego do Powiatowych Inspektoratów Nadzoru Budowlanego. Ponadto, pamiętać należy, iż obiekty ponadnormatywne nie będą brane pod uwagę w przypadku ustalania odszkodowań za likwidację ogrodu. Poinformowała także, że OZM PZD planuje przeprowadzać cykliczne kontrole w ROD pod kątem budownictwa ponadnormatywnego.

Informacje prawne w zakresie roszczeń do ogrodów warszawskich uzupełnił Pan Mariusz Gaj – inspektor ds. terenowo-prawnych OZM PZD. Zgodnie z przedstawionymi danymi problem roszczeń z tytułu dekretu Bieruta dotyczy 69 ROD w Warszawie. Obecnie toczą się 23 postępowania sądowe, które bezpośrednio dotyczą 18 ROD (często w 1 ROD toczą się nawet 2-3 postępowania). Jeśli chodzi o wnioski z art. 76 to do tej pory OZM PZD złożył ich 190 (dotyczą powierzchni 1590 ha i ponad 36 tys. działek). Wydano dotąd 18 decyzji dotyczących regulacji stanu prawnego gruntów, co stanowi 10% (157 ha) złożonych wniosków. Pan Mariusz Gaj podkreślił także, że dobrze układa się współpraca z gminami podwarszawskimi w odniesieniu do wydawania decyzji o stwierdzeniu prawa użytkowania, natomiast brak takiej współpracy ze strony władz Warszawy.

W części posiedzenia przeznaczonej na dyskusję poruszane były kwestie związane z opracowanym Regulaminem OZM PZD oraz z problemami w codziennym zarządzaniu ROD. Pani Elżbieta Błaszczak (ROD „Park Dolny” w Warszawie) zgłosiła wniosek, aby w miarę możliwości projekty uchwał i stanowisk przesyłane były do członków OZ wcześniej, aby można było się z nimi gruntownie zapoznać i odnieść się do nich w trakcie posiedzenia. Pan Bogdan Jarocki (ROD „Siekierki II” w Warszawie) zwrócił uwagę na niedostateczną jego zdaniem komunikację pomiędzy KR PZD i Okręgiem, a zarządami ogrodów, w wyniku czego zarządy nie wiedzą, jak pracować. Z kolei Pan Józef Sielaczek (ROD „Tulipan” w Gostyninie) poruszył kwestię komputeryzacji ROD i obsługi poczty elektronicznej przez członków zarządów ROD oraz OZ. Zaproponował, aby komputeryzację i szkolenia komputerowe dla działkowców włączyć do wniosków o dofinansowanie z zewnątrz, np. z funduszy unijnych.

Zwieńczeniem obrad OZ Mazowieckiego PZD było przyjęcie uchwał i stanowisk, które zarekomendował przewodniczący Komisji Uchwał, Stanowisk i Wniosków Pan Kazimierz Kosim.

OZ Mazowiecki podjął uchwałę w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Okręgowego Zarządu Mazowieckiego PZD, a także przyjął stanowiska w sprawie wydawania decyzji przez władze samorządowe na podstawie art. 76 ustawy o ROD oraz w sprawie altan ponadnormatywnych na terenie ROD Warszawy i Mazowsza. Przyjęty został także  Apel OZM PZD do prezesów ROD o składanie deklaracji na wywóz odpadów komunalnych.

załącznik: stanowisko OZM PZD w sprawie altan ponadnormatywnych

załącznik: apel OZM PZD do prezesów ROD o składanie deklaracji na wywóz odpadów

załącznik: stanowisko OZM PZD w sprawie wydawania decyzji przez władze samorządowe

Maciej Aleksandrowicz

instruktor ds. ogrodniczych OZM PZD