Działkowiec, któremu przysługuje prawo do działki w ROD i ma zawartą umowę dzierżawy ma prawo do korzystania z działki zgodnie z przeznaczeniem przysługującego mu prawa z wyłączeniem innych osób. Osoba trzecia zajmując działkę narusza posiadanie działkowca, co skutkuje powstaniem roszczenia windykacyjnego przeciwko naruszycielowi na podstawie art. 222 §1 Kodeksu cywilnego.

Działkowiec może żądać od osoby, która włada faktycznie jego działką aby działka została mu wydana. Jeżeli naruszyciel nie wyda działki konieczne będzie pozwanie naruszyciela przed sąd. Jeżeli sąd uzna roszczenie za zasadne wyda w tym przedmiocie orzeczenie wtedy po zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności działkowiec będzie mógł wszcząć egzekucję przeciwko naruszycielowi przez Komornika.

Niezależnie od powyższego działkowcowi pozbawionemu posiadania działki przysługuje przeciwko naruszycielowi roszczenie cywilne o zapłatę odszkodowania za bezumowne korzystanie z działki (stosunkowa kwota opłat poniesionych przez działkowca w czasie samowolnego zajmowania działki, koszty mediów oraz zwykłe zużycie).

A w przypadku pogorszenia działki (zniszczenia i obniżenie wartości ekonomicznej przekraczającej zwykłe zużycie) działkowcowi przysługuje roszczenie cywilne o zapłatę odszkodowania za pogorszenie rzeczy.

Jeżeli osoba obca samowolnie weszła na działkę, usunęła zamki działkowca, założyła swoje i zajmuje samowolnie działkę wbrew żądaniu działkowca popełnia występek zakłócenia miru domowego opisany w art. 193 Kodeksu karnego „Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”. W opisanym przypadku działkowiec powinien zawiadomić o sprawie Policję, która podejmie w tej sprawie działania.