O tej porze roku zakwita szlumbergera, czyli zygokaktus, zwany również grudnikiem i kaktusem bożonarodzeniowym. Pochodzi z lasów tropikalnych, w dżungli rośnie jako epifit (rośnie na innej roślinie, ale nie nie jej kosztem). Pojawiające się różnorodne kolory kwiatów szlumbergery są wynikiem licznych krzyżówek kilku jej gatunków. Dzięki pracy botaników możemy podziwiać rośliny o białych, różowych, czerwonych, purpurowych i fioletowych kwiatach w najrozmaitszych odcieniach, a nawet rośliny o dwubarwnych kwiatach.
Kaktusy te wymagają mocnego, ale rozproszonego światła przez cały okres rozwoju, nawet podczas spoczynku. Ostre promienie słoneczne doprowadzają do żółknięcia pędów i ich poparzeń. Niedobór światła powoduje nadmierne wydłużenie się pędów i zmniejszenie ilości pąków kwiatowych.
Grudnik lubi temperaturę pokojową 18-20°C. Przy wyższej temperaturze nie zakwitnie. W okresie spoczynku, czyli od sierpnia do października, musimy zapewnić roślinie temperaturę 12-15°C. Zygokaktusa możemy wynieść na zewnątrz i ustawić w miejscu dobrze oświetlonym i osłoniętym od wiatru i deszczu.
Grudnik gromadzi zapasy wody w pędach, dlatego dobrze znosi czasowe niedobory wody. Natomiast korzenie gniją przy jej nadmiarze. Rośliny te należy podlewać, dodając nawozu dla kaktusów dopiero wtedy, gdy podłoże przeschnie. Kaktus ten lubi lekkie i przepuszczalne podłoże o lekko kwaśnym odczynie.
Pamiętajmy, aby w doniczce na dnie umieścić drenaż. Gdy roślina się mocno rozrośnie, możemy sami ją rozmnożyć: fragmenty pędów trzeba umieścić w wilgotnym piasku zmieszanym z torfem. Doniczkę umieszczamy w woreczku foliowym i w razie konieczności spryskujemy wodą. Korzenie pojawiają się po kilku tygodniach.
Poinsecja, czyli gwiazda betlejemska – jak głosi aztecka legenda, to płonący kwiat zabarwiony krwią bogini, której serce pękło z miłości.
Ozdobą poinsecji są kolorowe przykwiatki, (kwiaty u tej rośliny nie są atrakcyjne) wyglądające jak liście. Poinsecja pochodzi z Meksyku i jest wrażliwa na chłody i na przeciągi. Kupujmy poinsecję w kwiaciarniach, a nie na bazarach, ponieważ w kwiaciarni ma w miarę stabilne warunki.
Trzeba dokładnie owinąć roślinę papierem lub folią, a po przyniesieniu jej do domu, trzeba postawić doniczkę na oknie aby oszczędzić jej szoku termicznego. Dopiero po kilku dniach możemy przenieść poinscecję w głąb pokoju. Przechłodzona roślina zżółknie nam i może stracić liście oraz dekoracyjne przykwiatki.
Poinsecja lubi temperaturę około 20st C i wilgotne powietrze. Trzeba postawić doniczkę z rośliną jak najdalej od kaloryferów i innych źródeł ciepła Rośliny należy regularnie podlewać, tak aby ziemia w doniczce była stale lekko wilgotna. Nie pryskajmy liści, ponieważ pojawią się na nich plamy, szczególnie po twardej, nieodstanej wodzie. Doniczkę z poinsecją trzeba utawić na większej podstawce z kermazytem lub żwirem, który systematycznie będziemy zalewać wodą. Woda parując zwiększy wilgotność powietrza. Po okresie świątecznym, poinsecję przeważnie wyrzucamy, ale możemy darować jej drugie życie. Po przekwitnięciu, najlepiej w marcu, należy pędy silnie skrócić, tak aby pozostało na nich 3-4 pąki.
Dobrze jest także przenieść roślinę do pomieszczenia o temp. 14 st.C. W tym czasie poinscecja nie rośnie, więc ogroaniczamy jej dostęp światła i wody. Po 8 tygodniach przesadzamy ją do świeżej ziemi dla roślin kwitnących i umieszczamy w widnym, ciepłym miejscu, ale w świetle rozproszonym. Wznawiamy podlewanie ciepłą i odstaną wodą z nawozem. Jeżeli na nowych pędach pojawi się 4 liście, roślinę przycinamy, aby się rozkrzewiła. Na 30-40 dni przed Wigilią zakrywamy roślinę na 14 godzin dziennie. Ozdobne przykwiatki pojawią się, ale mogą być mniejsze i mieć bledszy kolor.
Bez jemioły rok jest goły – tak głosi staropolskie przysłowie. Roślinę tę wiesza się u powały, nad głowami i trzeba się pod nią calować. A kto ostatni zerwie jemiołę, ten będzie miał udany rok (i dużo dzieci). W krajach nordyckich jemiołę wieszano nad wejściem do domostwa – promieniować miała na cały dom zgodą, miłością i szczęściem odpędzając uroki i demony.
Jemioła to półpasożyt: wodę i sole mineralne pobiera od drzewa żywiciela, ale sama syntetyzuje substancje odżywcze. W okresie zimowym ptaki, szczególnie jemiołuszki, żywią się drobnymi, białymi owocami i roznoszą nasiona jemioły na inne drzewa. Jemioła najczęściej pasożytuje na topolach, lipach, brzozach i sosnach, ale można spotkać ją i na starych jabłoniach.
Jemioła od wieków była symbolem płodności. rozwija się i owocuje w zimie, kiedy wszystko wokół obumiera. Jest rośliną leczniczą, ale wszelkie odwary należy spożywać po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Jadwiga Brzozowska
Instruktor Ogrodnictwa
OP PZD Rzeszów
