Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych do obowiązków Polskiego Związku Działkowców jako stowarzyszenia ogrodowego prowadzącego rodzinne ogrody działkowe, należy zapewnienie zbierania odpadów komunalnych powstałych na terenie ROD. W strukturze organizacyjnej PZD, za realizację tego zadania odpowiedzialność ponoszą zarządy poszczególnych ROD (par. 36 ust. 2 Regulaminu ROD ustanowionego zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o rod).
Zarządy ROD mają obowiązek zapewnić zbieranie odpadów komunalnych w sposób selektywny (art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Szczegółowy sposób realizacji ww. obowiązków wynika z przepisów miejscowych obowiązujących na terenie gminy, w której leży ogród działkowy (aktualnie zgodnie z wytycznymi Krajowego Zarządu PZD, trwa analiza zasad stosowanych w Okręgu Mazowieckim).
Przez odpady komunalne należy rozumieć odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych (art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach). Szczegółową klasyfikację odpadów komunalnych określa rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów. Zgodnie z tym rozporządzeniem w odniesieniu do terenów ROD odpady komunalne to m.in. papier i tektura, szkło, odpady kuchenne ulegające biodegradacji, tworzywa sztuczne, metale, zmieszane odpady komunalne, odpady gabarytowe (np. stare meble). Natomiast w odniesieniu do terenów ROD nie są odpadami komunalnymi zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki, odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych, zużyte opony. Tego typu odpady działkowcy, którzy je wytworzą mają obowiązek samodzielnie wywozić z terenu ROD, zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o rod oraz art. 27 ust. 1 ustawy o odpadach (co do zasady bowiem to wytwórca odpadów jest obowiązany do wywozu wytworzonych przez siebie odpadów, chyba że wywóz danego rodzaju odpadu zgodnie z przepisem prawa obciąża inny podmiot, tak jak w przypadku odpadów komunalnych powstających na terenie ROD).
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami ustawy o odpadach, co do zasady posiadacz, w tym wytwórca odpadów jest obowiązany do uzyskania wpisu w elektronicznym rejestrze prowadzonym przez marszałka województwa tzw. BDO (art. 50 ust. 1 pkt 5 ustawy o odpadach) oraz do prowadzenia na bieżąco ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów w BDO (art. 66 ust. 1 i art. 67 ust. 6 ustawy o odpadach). Obowiązki te nie dotyczą wytwórców odpadów komunalnych (art. 66 ust. 4 pkt 1 lit a oraz art. 50 ust. 1 pkt 5 lit. e ustawy o odpadach), z czego można by wnosić, że ROD-y zbierające wyłącznie odpady komunalne, nie mają obowiązku rejestrowania się w BDO i ewidencjowania odpadów. Ostateczne potwierdzenie zasadności takiego podejścia będzie możliwe po otrzymaniu stanowiska Ministra Klimatu w tym zakresie, o co zwrócił się Krajowy Zarząd PZD. Stanowisko to będzie zależało m.in. od tego, czy ROD można uznać za wytwórcę odpadów, czy za podmiot zbierający odpady komunalne od działkowców jako wytwórców.
Dodatkowo posiadanie, w tym wytwarzanie odpadów nie wymaga ewidencjowania, jeżeli nie przekracza w roku ilości określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Brak uzyskania wpisu do BDO w sytuacji, gdy istnieje taki obowiązek jest zagrożony karą administracyjną nie mniejszą niż 5 tys. zł (art. 194 ust. 3 w zw. z ust. 1 pkt 5 ustawy o odpadach). Ponadto brak złożenia wniosku o wpis w BDO lub brak ewidencjowania odpadów, gdy istnieją takie obowiązki, stanowi wykroczenie (art. 179 oraz art. 180 ust. 1 ustawy o odpadach).
r.pr. Łukasz Polak
