Trwa moda na wysiew i sadzenie roślin na tzw. wzniesionych rabatach, najczęściej w formie drewnianych skrzyń. Taka forma nie tylko porządkuje przestrzeń i jest dekoracyjna, ale także wpływa na udaną uprawę i łatwiejszą pielęgnację. Działka w ROD jest świetnym miejscem, aby stosować tę dogodną metodę uprawy warzyw, ziół i roślin ozdobnych.

Walory upraw w skrzyniach

Wysiew lub sadzenie roślin w różnego rodzaju oryginalnych skrzyniach przede wszystkim dodaje uroku ogrodowym zakątkom. Oprócz wrażeń estetycznych, najważniejsze zalety tej metody to przede wszystkim:

– łatwość wyodrębnienia i doboru odpowiedniego podłoża dla wybranych roślin (np. substrat do warzyw, podłoże dla roślin kwasolubnych itd.), co jest ważne w przypadku, gdy w ogrodzie mamy słabszą glebę

– możliwość uprawy bardzo szerokiej gamy gatunków roślin – od warzyw i roślin przyprawowych po różnego rodzaju rośliny ozdobne (jednoroczne i wieloletnie)

–  uporządkowana przestrzeń na działce lub jej części, a także możliwość wprowadzenia zróżnicowanych wysokościowo kompozycji roślinnych

– łatwiejsza pielęgnacja roślin – podwyższenie poziomu uprawy roślin jest korzystne np. dla osób starszych, dzieci.

– funkcja terapeutyczna, rehabilitacyjna – zachęcanie do ruchu na świeżym powietrzu poprzez uprawę roślin użytkowych i ozdobnych (osoby starsze, chore, niepełnosprawne)

–  uprawa własnej, zdrowej żywności bez użycia preparatów i nawozów chemicznych

Jak zaplanować i przygotować skrzynie do uprawy roślin?

Rozmiary

Na samym początku na pewno warto przemyśleć odpowiednie wymiary skrzyni do uprawy roślin. Choć mogą one mieć różne kształty (nawet wielokątów), to z funkcjonalnego punktu widzenia najlepiej sprawdzą się prostokątne formy o długościach i szerokościach nie przekraczających 1,2-1,5 m i wysokości około 40-60 cm. W szczególnych przypadkach (np. dla osób starszych) można dla podniesienia komfortu pielęgnacji roślin podnieść wysokość rabat nawet do około 70-100 cm.

Stanowisko

Większość ziół oraz warzyw najlepiej uda się na stanowisku w pełni nasłonecznionym.

Materiał

Podwyższone rabaty można wykonać z różnych materiałów (także murowane, klinkierowe, betonowe itp.), ale najpopularniejsze stały się skrzynie drewniane – najlepiej komponują się z roślinami w przestrzeni ogrodu. Można wykonać je  z palet lub wykorzystać gotowe tzw. nadstawki paletowe. Warto pamiętać, że drewno (deski, belki) powinno być zaimpregnowane, zabezpieczone przed bezpośrednim kontaktem z podłożem (np. folią).

• Dno skrzyń warto wyłożyć  agrowłókniną lub matą szkółkarską, a ścianki folią lub innym materiałem chroniącym przed wilgocią (na zdjęciu skrzynia wykonana z tzw. nadstawki paletowej)

• Do skrzyń warto wsypać żyzne, odpowiednio dobrane podłoże i wzbogacić je obornikiem lub kompostem

Jak przygotować skrzynie do sadzenia roślin?

• Najwygodniej najpierw zmontować skrzynię i gotową ustawić w wybranym miejscu. Podczas montażu warto pomyśleć także o wkomponowaniu siedziska na krawędziach podwyższonej rabaty, oświetlenia i innych przydatnych elementów
• Wewnętrzne ścianki skrzyń drewnianych warto wyłożyć nieprzepuszczalnym materiałem – np. folią
• Jeśli planujemy uprawę roślin wieloletnich wrażliwych na niskie temperatury warto dodatkowo ocieplić ścianki warstwą styropianu (np. 5 -7 cm)
• Najczęściej skrzynia ustawiona jest bezpośrednio na podłożu, nie musi mieć dna. Gdy jednak do uprawy roślin przygotujemy skrzynię z dnem (np. na tarasie lub innej litej powierzchni), należy pamiętać, aby zapewnić odpływ wody lub odpowiedni drenaż
• Na dnie skrzyni ustawionej bezpośrednio na podłożu warto ułożyć konkretne materiały jako następujące po sobie warstwy:

– ewentualną drobną siatkę przeciw kretom lub po prostu agrowłókninę

– drenaż np. z kamieni lub żwiru z dodatkiem drobnych gałęzi

– podłoże – ziemię urodzajną – najlepiej z dodatkiem kompostu/obornika

• Nawóz organiczny w postaci obornika lub kompostu z pewnością najlepiej zasili podłoże, a co za tym idzie nasze uprawy

• Przed posadzeniem lub siewem roślin warto odczekać kilka dni, by ziemia osiadła, wtedy w razie potrzeby dosypujemy ziemi (oczyszczamy z ewentualnych chwastów) i sadzimy rośliny lub wysiewamy nasiona.

Podłoże w skrzyniach może przesychać szybciej niż gleba na działce, dlatego trzeba pamiętać, aby  kontrolować wilgotność roślin i podlewać je (można też zainstalować praktyczne nawadnianie kropelkowe). Wskazane jest także ściółkowanie gleby w skrzyniach (np. słomą, zrębkami lub innym materiałem organicznym), co ograniczy utratę wilgoci z podłoża.

tekst i zdjęcia:

Maciej Aleksandrowicz

OZ Mazowiecki