Jeże należą do najbardziej urokliwych mieszkańcach naszych ogrodów. W Polsce są gatunkiem chronionym, a ich populacja zmniejsza się z roku na rok z powodu utraty siedlisk, zanieczyszczenia środowiska i działalności człowieka. Pomaganie jeżom w zimowaniu nie tylko wspiera ten zagrożony wyginięciem gatunek, ale także przyczynia się do zachowania bioróżnorodności w naszych ogrodach. Jednym z najważniejszych okresów w życiu jeży jest zima, gdy muszą przetrwać mrozy w stanie hibernacji. Jak zatem możemy im pomóc w zimowaniu?
Dlaczego jeże hibernują?
Jeże są ssakami, które w naturalny sposób hibernują w okresie zimowym w odpowiedzi na spadek temperatury i niedobór pożywienia. Hibernacja to proces przystosowawczy, który pozwala jeżom przetrwać trudne warunki, obniżając ich metabolizm i oszczędzając energię. W Polsce jeże rozpoczynają hibernację zazwyczaj w październiku i kończą ją w marcu lub kwietniu.
Jak pomóc jeżom w zimowaniu?
- Stwórz bezpieczne miejsce do hibernacji.
Jeże szukają schronienia w zwartych krzewach, stertach liści, kompostownikach czy pomiędzy korzeniami drzew. Możesz stworzyć dla nich bezpieczne miejsce, zbierając liście i gałęzie w jednym kącie ogrodu, aby zapewnić jeżom naturalne schronienie. Możemy zbudować lub kupić specjalne budki dla jeży, które powinny być umieszczone w zacisznym i osłoniętym miejscu, z dala od hałasu i bezpośredniego światła słonecznego. Budka powinna mieć wejście o średnicy około 10 cm i być wypełniona suchymi liśćmi, siana lub trawy, co zapewni jeżom ciepło i komfort.
Unikaj usuwania wszystkich liści jesienią. Zostaw kilka z nich, aby jeże miały gdzie się schronić.
- Utrzymuj czystość i porządek w ogrodzie.
Staraj się nie stosować chemicznych środków ochrony roślin, gdyż mogą one być szkodliwe dla jeży. Zamiast tego, wprowadź naturalne metody zwalczania szkodników i pielęgnacji roślin.
Pomagaj jeżom, gromadząc liście i inne naturalne materiały, które posłużą im do stworzenia gniazd. Zamiast grabić liście i wyrzucać je, warto zostawić je w kąciku ogrodu. W ten sposób udostępniamy jeżom materiał, którego potrzebują do zabezpieczenia swojego schronienia przed zimnym wiatrem i niskimi temperaturami. Kontroluj swoją kompostownię – nie tylko jest to idealne miejsce do ukrycia się dla jeży, ale również dostarcza im pożywienia w postaci owadów.
3. Wspieraj jeże w zimie
Jeże zwykle hibernują od listopada do marca, ale jeśli zauważymy jeża aktywnego zimą, możemy mu pomóc, oferując odpowiednie pożywienie. Najlepiej sprawdzą się pokarmy bogate w białko, takie jak specjalistyczne karmy dla jeży, puszki z mięsem, a także drobne kawałki owoców. Pamiętajmy jednak, aby nie karmić jeży chlebem ani mlekiem, ponieważ mogą one być dla nich szkodliwe.
4. Interwencja w nagłych przypadkach
Jeśli znajdziesz jeża, który wydaje się osłabiony, chory lub aktywny w czasie zimy, skontaktuj się z lokalnym ośrodkiem rehabilitacji dzikich zwierząt. Może to wskazywać na problemy zdrowotne lub w niektórych przypadkach, na zbyt wczesne przebudzenie ze snu zimowego.
5. Oznaczaj i chroń siedliska
Unikaj rozkopywania miejsc, w których jeże mogłyby zagnieździć się na zimę. Warto oznaczyć te miejsca, aby wiedzieć, gdzie, jeżeli mogą występować w przyszłości.
Pomoc jeżom w zimowaniu to nie tylko wyraz empatii, ale również sposób na ochronę tego cennego gatunku. Dzięki naszym działaniom możemy wpłynąć na ich przetrwanie i poprawić jakość ich życia. Wspierajmy jeże, a one odwdzięczą nam się swoją pożyteczną obecnością w naszych ogrodach. Warto działać na rzecz ochrony tych małych przyjaciół, aby przez kolejne lata mogły cieszyć nas swoim towarzystwem.
Sylwia Wnuk
Prezes ROD Avia w Warszawie
