Biorąc pod uwagę znaczenie działalności prawnej PZD dla ROD i działkowców, KZ PZD postanowił zbadać, jak wygląda funkcjonowanie i praca służb prawnych Okręgów. W związku z tym, w dniu 1.02.2022 r. KZ PZD wystąpił do OZ PZD o przekazanie informacji dotyczących stanu spraw sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych (liczba, przebieg, skutki) oraz innych spraw prowadzonych w imieniu Okręgu PZD oraz ROD oraz przedstawienie oceny i wniosków co do dalszej działalności prawnej PZD.

Komunikat

Krajowego Zarządu PZD

z dnia 9 marca 2022 r.

w sprawie działalności prawnej PZD

         Biorąc pod uwagę znaczenie działalności prawnej PZD dla ROD i działkowców, KZ PZD postanowił zbadać, jak wygląda funkcjonowanie i praca służb prawnych Okręgów.

W związku z tym, w dniu 1.02.2022 r. KZ PZD wystąpił do OZ PZD o przekazanie informacji dotyczących stanu spraw sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych (liczba, przebieg, skutki) oraz innych spraw prowadzonych w imieniu Okręgu PZD oraz ROD oraz przedstawienie oceny i wniosków co do dalszej działalności prawnej PZD.

W dniu 8.03.2022 r. odbyło się posiedzenie KZ PZD, które zapoznało się z ww. informacją Okręgów PZD, z której wynika m.in., że:

• W 2020 i 2021 r. Okręgi PZD prowadziły łącznie 557 spraw sądowych i 1727 spraw administracyjnych i sądowo-administracyjnych. Łącznie ww. spraw było 2284, z czego 24% stanowiły sprawy sądowe, a 76 % sprawy administracyjne i sądowo-administracyjne.
• W 2020 i 2021 r. Okręgi prowadziły 128 spraw sądowych dotyczących roszczeń do gruntów ROD oraz 684 spraw administracyjnych i sądowo-administracyjnych dotyczących roszczeń. Łącznie ww. spraw było 812, co stanowiło 35% wszystkich ww. spraw.
• W 2020 i 2021 r. w Okręgach zakończyło się 261 spraw sądowych i 450 spraw administracyjnych i sądowo-administracyjnych. Łącznie zakończyło się 711 spraw, co stanowiło 31 % wszystkich ww. spraw prowadzonych w Okręgach w tym okresie.
• W 2020 i 2021 r. Okręgi PZD prowadziły 202 sprawy sądowe w imieniu własnym i 355 spraw sądowych w imieniu ROD. Spraw administracyjnych i sądowo-administracyjnych prowadziły – 1471 w imieniu własnym i 256 spraw w imieniu ROD. Łącznie, Okręgi PZD prowadziły  1673 sprawy w imieniu własnym (73% spraw) i  611 spraw w imieniu ROD (27% spraw).
•  W latach 2020 i 2021 r. Okręgi PZD prowadziły sprawy sądowe, administracyjne i sądowo-administracyjne związane z bardzo wieloma, różnymi sprawami. Zdecydowana większość prowadzonych spraw dotyczyła spraw gruntowych, a zwłaszcza roszczeń do gruntów ROD oraz regulacji stanu prawnego na podstawie art. 75 lub 76 ustawy o ROD (postępowania związane z wydaniem decyzji oraz wpisem do księgi wieczystej). Drugą dużą grupę spraw stanowiły sprawy związane z inwestycjami – realizowanymi zarówno na terenie ROD, jak również w sąsiedztwie. Wśród spraw związanych z inwestycjami dominowały likwidacje ROD lub części na podstawie tzw. specustaw (zwłaszcza drogowej). Trzecia grupa spraw, która dominowała w Okręgach w latach 2020 i 2021 r. to sprawy związane bezpośrednio z ROD, a zwłaszcza sprawy dotyczące prawa do działki i sprawy finansowe. W szczególności  dominowały sprawy z powództwa działkowców przeciwko PZD o ustalenie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy dzierżawy działkowej lub przywrócenie prawa do działki, o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa do działki lub członkostwa w PZD oraz z powództwa PZD przeciwko działkowcom o wydanie lub opróżnienie działki ogrodowej i o zapłatę (najczęściej opłat ogrodowych).
• W Okręgach PZD sprawy sądowe, administracyjne i sądowo-administracyjne były prowadzone przez radców prawnych zatrudnionych w Okręgach PZD, inspektorów ds. terenowo-prawnych, innych pracowników oraz kancelarie zewnętrzne.
• Poza prowadzeniem ww. spraw, radcowie prawni świadczyli pomoc prawną na rzecz Okręgów PZD oraz ROD, która polegała na: sporządzaniu opinii prawnych, informacji, wyjaśnień, sprawozdań, druków dokumentów, pełnomocnictw oraz udzielaniu porad prawnych (bezpośrednich, pisemnych, telefonicznych). Ponadto, radcowie prawni Okręgów byli zaangażowani w przygotowywanie i opiniowanie umów, porozumień i innych dokumentów, w tym przyjmowanych na posiedzeniach Okręgowego Zarządu PZD oraz Okręgowej Rady PZD zgodnie ze statutem PZD (zwłaszcza związanych z zatwierdzaniem wypowiedzenia umów dzierżawy działkowej). Poza sprawami stricte prawnymi, radcowie prawni zajmowali się sprawami z zakresu spraw gospodarki gruntami lub wspomagali inspektorów w prowadzeniu ww. spraw.
• Blisko połowa Okręgów PZD wskazała, że spraw sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych będzie przybywać. Natomiast część Okręgów PZD wskazało, że będą one coraz trudniejsze. Jako główny powód zwiększenia liczby ww. spraw Okręgi PZD wskazały coraz bardziej skomplikowany system prawny, co powoduje, że sprawy będą wymagały jeszcze większego zaangażowania i poświęcenia pracy na ich prowadzenie. Będzie również przybywać spraw do prowadzenia w imieniu ROD, zwłaszcza związanych z wypowiadaniem umów dzierżawy działkowej. Zarządy ROD coraz częściej wypowiadają ww. umowy, a działkowcy odwołują się od przedmiotowych wypowiedzeń do sądów. Okręgi PZD prognozują również, że zwiększy się liczba postępowań związanych z realizacją inwestycji drogowych na terenie ROD oraz regulacją stanów prawnych ROD (z wyłączeniem spraw związanych ze zwrotem wywłaszczonych nieruchomości oraz stwierdzeniem nabycia przez PZD prawa użytkowania na podstawie art. 75 i 76 ustawy o ROD, które w niedługim czasie powinny ulec zakończeniu).
• 2/3 OZ PZD pozytywnie oceniła działalność prawną Okręgów PZD na rzecz ROD. OZ PZD PZD wskazują, że przede wszystkim ROD doceniają Okręgi PZD za możliwość uzyskania wsparcia prawnego w różnej postaci (pisemnej, telefonicznej, e-mailowej, podczas bezpośrednich kontaktów, w tym na szkoleniach) oraz w różnej formie tj. interpretacji przepisów, pomocy w rozwiązaniu konkretnej sprawy, w przygotowaniu dokumentów (w tym uchwał i umów). Szczególne znaczenie dla ROD ma prowadzenie przez Okręg PZD spraw sądowych w imieniu ogrodu.
• 2/3  OZ PZD pozytywnie oceniła swoją działalność prawną, w tym prowadzenie spraw sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych. OZ PZD stoją na stanowisku, że ww. sprawy są prowadzone przez fachową kadrę – doświadczonych i zaangażowanych prawników.
• W zakresie dalszej działalności prawnej PZD, Okręgi podkreślały znaczenie utrzymania stabilnego zatrudnienia prawników w Okręgach, które pozwoli na sprawne załatwianie spraw. Okręgi PZD podkreślały również znaczenie działalności oświatowej dla członków organów ROD oraz działkowców. Im  bowiem większa świadomość prawna zarządów ROD, komisji rewizyjnych ROD oraz działkowców, tym większa wiedza i umiejętności w obsłudze spraw i  mniej spraw przekazywanych przez ROD do Okręgów.

Na podstawie informacji otrzymanych z Okręgów PZD został opracowany materiał „Informacja w sprawie działalności prawnej Okręgów PZD”, który zostanie opublikowany w Biuletynie Informacyjnym PZD. KZ PZD będzie pogłębiał analizę ww. zagadnienia, celem wypracowania wniosków, które pozwolą na podniesienie poziomu obsługi prawnej w PZD i dostosowania jej do potrzeb ROD i działkowców.

Krajowy Zarząd PZD

Warszawa, dnia 9 marca 2022 r.